Page 44 - KANNADA NIS 1-15 January 2022
P. 44
ಭಾರತ@75 ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತ್ ಮಹೊೇತ್ಸವ್
಼
ಡಾ. ಸೈಫುದ್್ದೀನ್ ಕ್ಚ್: ಸಾವಾತಂತರ್ಯ ಸೀನ್ನಿ
ಲಿ
ಹಲವ್ರು ವ್ರಗಳವರ�ಗ� ದೊರವ�ೇ
ಇಟ್ಟರು.
ಮತುತು ಜಲಿಯನ್ ರಲಾ ಬಾಗ್ ನ ಧಿೀರ
ವ್ಸ್ತವವ್ಗಿ ಪಹ್ರಯ್ ಭ್ಷ�ಯಲ್ಲಿ
ಜನನ: 15 ಜನವರಿ 1888, ನಧನ: 9 ಅಕೊ್ಟೇಬರ್ 1963
‘ಟಿಲ್ಕೆ’ ಎಂದರ� ಕ�ೊೇಪಗ�ೊಂರ ಮತು್ತ
ಕ�ಂಪು ಕಣಿ್ಣನ ವಯೂಕ್ ಎಂದರ್ಷ. ಕ�ೊನ�ಗ�
್ತ
ಅವರನುನು ಸ�ರ�ಹಿಡಿದ್ಗ, ಅವರನುನು ಮೃತಸರದಲ್ಲಿನ ಜಲ್ಯನ್ ವ್ಲ್ಬ್ಗ್
ಕುದುರ�ಯ ಬ್ಲಕ�ಕೆ ಕಟಿ್ಟ ಭ್ರತದ
ಅಹ�ಸರನುನು ಯ್ರು ಕ�ೇಳಿಲ? ಬಿರೆಟಿಷ್
ಲಿ
ಬಿಹ್ರದ ಭ್ಗಲುಪಿರದ ಕಲ�ಕ್ಟರ್ ನಿವ್ಸಕ�ಕೆ
ಅಧಿಕ್ರ ಜನರಲ್ ರಯರ್ ಅವರ ಆದ�ೇಶದ
ದಾ
ಎಳ�ದ�ೊಯರು. ಅಲ್ಲಿ, 1785ರ ಜನವರ 13
ಮೇರ�ಗ� ನೊರ್ರು ಜನರನುನು ಗುಂಡಿಕ್ಕೆ ಕ�ೊಂದ ಸಳ
ಥಾ
ರಂದು ಅವರ ಛಿದರೆಗ�ೊಂರ ದ�ೇಹವನುನು
ಇದು. ಈ ದ್ಳಿಯು 1,೦೦೦ ಜನರನುನು ಕ�ೊಂದಿದ�
ಆಲದ ಮರಕ�ಕೆ ನ�ೇತು ಹ್ಕಲ್ಯಿತು.
ಮತು್ತ ಇನೊನು ಅನ�ೇಕರನುನು ಗ್ಯಗ�ೊಳಿಸಿದ� ಎಂದು
ನಂತರ ಸ್್ವತಂತರೆ್ಯ ಹ�ೊೇರ್ಟಗ್ರರು
ನಂಬಲ್ಗಿದ�. ಆ ದಿನ ಜಲ್ಯನ್ ವ್ಲ್ಬ್ಗ್
ಟಿಲ್ಕೆ ಮ್ಂಝಿ ಅವರನುನು ಅನುಸರಸಿ ಹನಿಸಾ,
ನಲ್ಲಿ ನ�ರ�ದಿದ ಜನಸಮೊಹವು ಜನಪಿರೆಯ ನ್ಯಕ
ದಾ
ಹನಿಸಾ, ಚ್ಡ್ ಗ�ೊೇ ಫ್ನಿಸಾ’ ಹ್ರುಗಳನುನು
ಹ್ಡಿದರು. ಟಿಲ್ಕೆ ಮ್ಂಝಿ ಪಹ್ರಯ್ ಡ್. ಸ�ೈಫ್ದಿದಾೇನ್ ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಅವರನುನು ಬಿರೆಟಿರರು
ಡಾ. ಸೆೈಫುದಿ್ದೇನ್ ಕ್ಚೂಲಿ್ಯ,
ದಾ
ದಾ
ಸಮುದ್ಯದ ವಿೇರ ಸ�ೈನಿಕರ್ಗಿದರು. ಬಂಧಿಸಿದನುನು ಪರೆತಿರಟಿಸಲು ಅಲ್ಲಿ ಸ�ೇರತು್ತ.
ಮ್ಂಚೂಣಿ ಸಾ್ವತಂತ್ರ್ಯ
ಬಿಹ್ರದ ಭ್ಗಲುಪಿರದ ಸುಲ್್ತನ್ ಗಂಜ್ 1919ರಲ್ಲಿ ಬಿರೆಟಿಷ್ ಸಕ್್ಷರವು ರೌಲತ್ ಕ್ಯದಾಯನುನು
ಹೊೇರಾಟಗಾರ, ಹಿಂದೂ
ನ ತಿಲಕಪುರ ಗ್ರೆಮದಲ್ಲಿ 1750ರ ಫ�ಬರೆವರ
ಅಂಗಿೇಕರಸಿದ್ಗ, ವೃತಿ್ತಯಲ್ಲಿ ವಕ್ೇಲರ್ಗಿದ ದಾ
11ರಂದು ಸಂಥ್ಲ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮ್ಸಿಲಿಂ ಏಕತೆಯ
ಮತು್ತ ಹಿಂದೊ-ಮುಸಿಲಿಂ ಏಕತ�ಯ ಬ�ಂಬಲ್ಗರ್ಗಿದ ದಾ
್ದ
ಟಿಲ್ಕೆ ಮ್ಂಝಿಯ ನಿಜವ್ದ ಹ�ಸರು ಪ್ರತಿಪಾದಕರಾಗಿದ್, ಅವರನ್ನು
ಡ್. ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಅವರು ಈ ಕ್ಯದಾಯ ವಿರುದ್ಧ ಬಲವ್ದ
ಜಬ್ರೆ ಪಹ್ರಯ್ ಎಂದು ಹ�ೇಳಲ್ಗುತ್ತದ�. 1919ರಲ್ಲಿ ಬಿ್ರಟಿಷ್ರ್ ರೂಪಿಸಿದ
ಅವರು ಟಿಲ್ಕೆ ಎಂಬ ಹ�ಸರನುನು ಪಡ�ದ ಕಥ� ಧ್ವನಿ ಎತಿ್ತದರು. ವ್ಸ್ತವವ್ಗಿ, ಈ ಕ್ನೊನಿನ ರೌಲತ್ ಕಾಯಿದೆಯ ವಿರ್ದದ
ಧಿ
್ತ
ಆಸಕ್ದ್ಯಕ. 1771 ರಂದ 1784 ರವರ�ಗ� ಮೊಲಕ, ಸಕ್್ಷರವು ಯ್ವುದ�ೇ ವಯೂಕ್ಯನುನು ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಮ್ಖಂಡರಾಗಿ
್ತ
ಸುಮ್ರು 13 ವರ್ಷಗಳ ಕ್ಲ ಬಿರೆಟಿರರ ವಿರುದ್ಧ ವ್ರಂಟ್ ಇಲದ� ಬಂಧಿಸಬಹುದ್ಗಿತು್ತ. ಈ ಸ್ಮರಿಸಲಾಗ್ತದೆ.
ಲಿ
ತು
ದಾ
ಹ�ೊೇರ್ಟದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೊಣಿಯಲ್ಲಿದ ಟಿಲ್ಕೆ
ಕ್ನೊನಿನ ವಿರುದ್ಧ ದ�ೇಶ್ದಯೂಂತ ಪರೆತಿರಟನ�
ಮ್ಂಝಿ, ಸಥಾಳಿೇಯ ಲ�ೇವ್ದ�ೇವಿಗ್ರರು
ನಡ�ಯಿತು. ಅದನುನು ಪರೆತಿರಟಿಸಲು, ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಬಿರೆಟಿಷ್
ಮತು್ತ ಊಳಿಗ ಮ್ನಯೂಗಳ ವಿರುದ್ಧವೂ
ಸಕ್್ಷರದ ವಿರುದ್ಧ ಮುರಕೆರ ಮತು್ತ ಅಹಿಂಸ್ತ್ಮಕ ಸತ್ಯೂಗರೆಹದಲ್ಲಿ ಭ್ಗವಹಿಸುವಂತ�
ದಾ
ಹ�ೊೇರ್ಡಿದರು. ಟಿಲ್ಕೆ ಮ್ಂಝಿ
ಅವರು ಸಂಥ್ಲ್ ಗಳ ಪರೆಸಿದ್ಧ ಸಂಥ್ಲ್ ಜನರಗ� ಆಗರೆಹಿಸಿದರು. ಕ್ಚೊಲಿ ಅವರ ಮನವಿಯ ಮೇರ�ಗ� 1919ರ ಮ್ಚ್್ಷ 30ರಂದು
ದಂಗ�ಯನುನು ಮುನನುಡ�ಸಿದರು. ಭ್ಗಲುಪಿರದ ನಡ�ದ ಸ್ವ್ಷಜನಿಕ ಸಭ�ಯಲ್ಲಿ ಸುಮ್ರು 30,000 ಜನರು ಭ್ಗವಹಿಸಿದದಾರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು
ಭ್ಗಲುಪಿರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯೂಲಯಕ�ಕೆ ಟಿಲ್ಕೆ ಶಕ್ಶ್ಲ್ ಭ್ರರ ಮ್ಡಿದರು. ಇದ್ದ ನಂತರ ಡ್. ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಮತು್ತ ಡ್. ಸತಯೂಪ್ಲ್ ಅವರು
್ತ
ಮ್ಂಝಿ ಅವರ ಹ�ಸರರಲ್ಗಿದ�. ಖ್ಯೂತ 1919ರ ಏಪಿರೆಲ್ 9 ರಂದು ಅಮೃತಸರದಲ್ಲಿ ಸಕ್್ಷರ ವಿರ�ೊೇಧಿ ಮರವಣಿಗ�ಯ ನ�ೇತೃತ್ವ
ಬಂಗ್ಳಿ ಬರಹಗ್ತಿ್ಷ ಮಹ್ಶ�್ವೇತ್ ದ�ೇವಿ
ದಾ
ವಹಿಸಿದರು. ಇದರ ನಂತರ, ಈ ಇಬ್ಬರೊ ನ್ಯಕರನುನು ಬಂಧಿಸಿ ಧಮ್ಷಶ್ಲ್ದಲ್ಲಿ
ಅವರು ಟಿಲ್ಕೆ ಮ್ಂಝಿ ಅವರ ಜೇವನ
ಗೃಹ ಬಂಧನದಲ್ಲಿರಲ್ಯಿತು. 1888ರ ಜನವರ 15ರಂದು ಅಮೃತಸರದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ
ಮತು್ತ ದಂಗ�ಯ ಬಗ�ಗೆ ಬಂಗ್ಳಿ ಭ್ಷ�ಯಲ್ಲಿ
್
ಡ್. ಸ�ೈಫ್ದಿದಾೇನ್ ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಕ�ೇಂಬಿರೆಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯೂಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಪಡ�ದು ಜಮ್ಷನ್
‘ಶ್ಲ್ಗೆೇರರ್ ಡ್ಕ�’ ಕ್ದಂಬರಯನುನು
ರಚಿಸಿದುದಾ, ‘ಶ್ಲ್ಗೆೇರ್ ಕ್ ಪುಕರ್ ಪ್ರ್’ ಎಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯೂಲಯದಿಂದ ಪಿಎಚ್.ಡಿ ಪಡ�ದರು. ಕ್ಚೊಲಿ್ಯ ಭ್ರತಿೇಯ ಸ್್ವತಂತರೆ್ಯ ಹ�ೊೇರ್ಟದಲ್ಲಿ
ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಪರೆಕಟವ್ಗಿದ�. ಭ್ರತಿೇಯ ಸಕ್ರೆಯ ಪ್ತರೆ ವಹಿಸಿದರು ಮತು್ತ ಮಹ್ತ್್ಮ ಗ್ಂಧಿ ನ�ೇತೃತ್ವದ ಅಸಹಕ್ರ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ
ಸ್್ವತಂತರೆ್ಯ ಹ�ೊೇರ್ಟದಲ್ಲಿ ಭ್ಗಿಯ್ಗಿದ ದಾ ಭ್ಗವಹಿಸಿದರು. ಇದಲದ�, ಅವರು ಖಿಲ್ಫತ್ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪರೆಮುಖ ಪ್ತರೆ ವಹಿಸಿದರು.
ಲಿ
ದಾ
ಬುರಕಟು್ಟ ಸ್್ವತಂತರೆ್ಯ ಹ�ೊೇರ್ಟಗ್ರರಗೊ
ಲಿ
ಅವರು ದ�ಹಲ್ಯ ಜ್ಮಿಯ್ ಮಿಲ್ಯ್ ಇಸ್ಮಿಯ್ ಸ್ಥಾಪಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ರಗತ್ ಸಿಂಗ್
ಪ್ರೆಮುಖಯೂತ� ನಿೇರಲು, ಅವರಗ� ಗೌರವ
ದಾ
ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನೌಜವ್ನ್ ಭ್ರತ್ ಸಭ್ದ ಹಿಂದ� ಅವರು ಮ್ಗ್ಷದಶ್ಷಕ ಪ್ತರೆವಹಿಸಿದರು.
ಸಲ್ಲಿಸಲು, ಪರೆಧ್ನಮಂತಿರೆ ನರ�ೇಂದರೆ ಮೇದಿ
ಸ್್ವತಂತ್ರೆ್ಯನಂತರ, ಅವರು ಶ್ಂತಿಯ ಮರುಸ್ಥಾಪನ�ಗ್ಗಿ ಮತು್ತ ಸ�ೊೇವಿಯತ್-ಭ್ರತ
ಅವರ ಸಕ್್ಷರ ನವ�ಂಬರ್ 15 ರಂದು
ಸಂಬಂಧಗಳನುನು ಮರು ವ್ಯೂಖ್ಯೂನಿಸಲು ಶರೆಮಿಸುವುದನುನು ಮುಂದುವರಸಿದರು. 1952ರಲ್ಲಿ
ಬುರಕಟು್ಟ ಹ�ಮ್ಮಯ ದಿನವ್ಗಿ ಆಚರಸಲು
ಗೆ
ಪ್ರೆರಂಭಿಸಿದ�. ಲ�ನಿನ್ ಶ್ಂತಿ ಪರೆಶಸಿ್ತ ಪಡ�ದ ಮದಲ ಭ್ರತಿೇಯ ಎಂಬ ಹ�ಗಳಿಕ�ಗೊ ಪ್ತರೆರ್ದರು.
42 ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಸಮಾಚಾರ ಜನವರಿ 1-15, 2022
