Page 44 - TELUGU NIS 1-15 January 2022
P. 44
ఇండియా@75
ఆజాదీ కా అమృత్ మహోతసివ్
డాక ్ట ర్ స ై ఫుదీ దూ న్ కిచ్: సా్వతంతయూ్ర సమర
లు
కానీ, అతడు, అతడి అనుయాయులు
చాలా వ్రాలపాట్ వ్రిని నిలువరించార్.
యోధుడు.. జలయన్ వ్ల్ బ్గ్ సాహసి
్ట
చివరకు అతడు పట్బడగా గుర్రపు తోకకు
కటి బీహారోని భాగలూపిరోగల కల్క్టర్ జననం: 15 జనవరి 1888; మరణం: 9 అకో ్ట బర్ 1963
లి
్ట
లి
లి
నివ్సందాకా ఈడు్చకెళార్. అట్పైన
లి
మృతస్రోని జల్యన్్వలాబాగ్ పేర్ వినని
అకకీడ 1785 జనవరి 13న మర్రి చట్
్ట
కొమములనుంచి ఉరితీశార్. అవ్రెవరైన్ ఉంటారా? బ్రిటిష్ అధకారి
ఆ తరా్వత స్వతంతయే్ర సమరయోధులు జనరల్ డయయేర్ ఆదేశాలతో సయుధ సిబ్ంది
తిలాకీ మాంఝీ నుంచి స్ఫూరితు పంది వందలాది మందిని కాల్్చ చంపిన ప్రదేశం ఇదే. ఈ
‘హస్.. హస్.. చడ్ గో ఫాస్’ (నవు్వతూ అమానుష కాండలో 1,000 మంది మరణించగా
నవు్వతూ ఉరిని వరించిన వీర్డా) అంట్ అనేకమంది గాయపడారని ఆన్టి అంచన్. ఆ
డా
పాటలు పాడార్. తిలాకీ మాంఝీ రోజున జల్యన్ వ్లా బాగ్ కు జనం భారీ
కొండజ్తికి చందిన వీర సైనికుడు. సంఖయేలో తరల్రావడానికి ఇతర సమసయేలేవీ
లి
బీహారోని భాగలూపిర్ పరిధలో
కారణం కాదు… ప్రజ్దరణగల న్యకుడు డాక్టర్
్
స్లాతునంజోగల తిలకూపిర్ గ్రామంలో డాక్టర్ సైఫుదీదిన్ కిచూలో
లి
సైఫుదీన్ కిచూను బ్రిటిష్ వ్ర్ అరెస్ చేసినందుకు
లి
్ట
్
సంథాల్ కుట్ంబంలో 1750 ఫిబ్రవరి మందువరుసల్ని సావాతంత్రయా్ర
నిరసన తెలపడం కోసమే. సమర యోధుడు మాత్రమేగాక
11న జనిముంచిన తిలాకీ మాంఝీ అసలు
్ట
పేర్ జబ్రా పహాడియా. అతనికి ‘తిలాకీ’ బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం 1919లో రౌలట్ చటం హందూ-మసిలోం ఐకయాతక
మదదిత్దారు, నయాయవాద.
అనే పేర్ రావడం వెనుకగల వృతాతుంతం తెచి్చనపుడు దీనిపై వృతితురీతాయే న్యేయవ్ది,
బ్రిటిష్ వారు 1919ల్ తెచిన
్చ
్
లి
్ట
కూడా ఆసకితుకరమైనదే. హిందూ-ముసిం ఐకయేతకు గటి మదతుదారైన
రౌలట్ చట్టంపై నిరసనక
తిలాకీ మాంఝీ 1771 నుంచి 1784 డాక్టర్ కిచూ బలంగా గళమతాతుర్. వ్సతువ్నికి ఈ
లి
ఆదుయాడుగా ఆయనను
దాకా స్మార్ 13 సంవతస్రాలు చటం ప్రాతిపదికగా ప్రభుత్వం వ్రెంట్ లేకుండా
్ట
పేర్క్ంట్రు.
థి
బ్రిటిష్ వ్రిపై పోరాడటంతోపాట్ సనిక ఎవరినైన్ అరెస్ చేయవచు్చ. దీంతో సదర్
్ట
వడీ వ్యేపార్లు, భూస్వమయే శకుతులన్ చటంపై దేశవ్యేపతుంగా నిరసన వెలువెతితుంది. ఆ
డా
్ట
లి
్ధ
తీవ్రంగా ఎదిరించార్. ప్రసిద ‘సంథాల్ మేరకు బ్రిటిష్ ప్రభుతా్వనికి వయేతిరేకంగా సమము, అహింసయుత సతాయేగ్రహంలో
తిర్గుబాట్’కూ తిలాకీ మాంఝీ
్
లి
పాల్న్లని కిచూ ప్రజలకు పిలుపునిచా్చర్. తదనుగుణంగా 1919 మారి్చ 30న దాదాపు
లి
న్యకత్వం వహించార్. భాగలూపిరోని
30,000 మంది ప్రజలు బహిరంగ సభకు హాజరయాయేర్. ఈ సందరభాంగా వ్రినుదేశించి
్
తిలాకీ మాంఝీ భాగలూపిర్
లి
ఆయన శకితుమంతమైన ఉపన్యేసం ఇచా్చర్. ఆ తరా్వత 1919 ఏప్రిల్ 9న అమృతస్రో
విశ్వవిదాయేలయం అతడి పేరిటే ఏరాపిటైంది.
లి
ప్రభుత్వ వయేతిరేక ప్రదర్శనకు డాక్టర్ కిచూతోపాట్ డాక్టర్ సతయేపాల్ న్యకత్వం
తిలాకీ మాంఝీ జీవితం, తిర్గుబాట్పై
్
్ట
వహించార్. దీంతో ఈ న్యకుల్దరినీ ప్రభుత్వం అరెస్ చేసి, ధరముశాలలో గృహనిర్ంధంలో
ప్రముఖ బెంగాలీ రచయిత్రి మహాశ్్వతా
ఉంచింది. డాక్టర్ సైఫుదీన్ కిచూ 1888 జనవరి 15న అమృత్ సర్ లో జనిముంచార్. కేంబ్రిడ్ జీ
్
లి
దేవి బెంగాలీలో ‘షల్రార్ డాకే’ నవలను
్
్ట
విశ్వవిదాయేలయం నుంచి పటభద్రుడైన ఆయన జరమునీ విశ్వవిదాయేలయం నుంచి పీహెచ్.డి
్
రచించార్, ఇది హిందీలో ‘షల్రా కీ
్
పటా పందార్. భారత స్వతంతయే్ర పోరాటంలో చుర్గా పాల్న్న కిచూ మహాతాముగాంధీ
లి
్
్ట
పుకార్ పర్’గా ప్రచురితమైంది. భారత
స్వతంతయే్ర పోరాటంలో పాల్న్న ఆదివ్స్ న్యకతా్వన సగన సహాయ నిరాకరణ ఉదయేమంలోన్ పాలుపంచుకున్్నర్.
్
లి
స్వతంతయే్ర సమరయోధుల ప్రాముఖయేం, అంత్కాకుండా ఖిలాఫత్ ఉదయేమంలో కూడా కీలక పాత్ర పోష్ంచార్. ఢిలీలోని ‘జ్మయా
థి
లి
లి
వ్రికి నివ్ళి అరిపించడంలో భాగంగా మల్యా ఇసమయా’ వయేవసపకులో ఆయన ఒకర్. భగత్ సింగ్ ‘నౌజవ్న్ భారత్
థి
ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం నవంబర్ సభ’ను సపించడంలో మార్దర్శక పాత్రను పోష్ంచార్. స్వతంతాయే్రనంతరం ఆయన
15వ త్దీని ‘గరిజన ఆతముగౌరవ శాంతి పునర్దరణతోపాట్ సవియట్-భారత్ సంబంధాలకు కొతరూపం ఇవ్వడం కోసం
్ధ
తు
్ట
దిన్తస్వం’గా ప్రకటించి శ్రీకారం చుటిన నిరంతరాయంగా కృష్చేశార్. ఆయన 1952లో ల్నిన్ శాంతి బహుమతి పందిన తొల్
సంగతి తెల్సిందే. భారతీయుడుగా నిల్చార్.
42 న్యూ ఇండియా స మాచార్ జనవరి 1-15, 2022
