Page 8 - NIS Gujarati 01-15 November 2022

વ્યક્તિત્વ ભગિાન બબરસા મુંડા

ધરિી ઓાબા

ષે
ષે
સામાન્ય પદરિારમાં જન્ીન અન ગરીબીમાં ઉછરીન ભગિાનનો
ષે
ષે
દરજ્જો મળિિો નાની સૂની િાિ નથી. 19મી સદીનાં ઉત્તરાધ્ટમાં
ષે
િમણ આદદિાસી સમાજની દશા અન દદશા બદલીન નિા સામાજિક
ષે
ષે
ષે
ં
ર્ુગના મંડાણ કયયા. માત્ર 25 િર્્ટનાં ર્ક જીિનમાં અભાિો અન ષે
ૂ
ષે
શારીદરક મુશ્કલીઓ સહન કરીન પોિાનાં કાયયો અનષે િીરિાન કારણ ષે
ષે
ે
ષે
આદદિાસી સમાજમાં ભગિાનો દરજ્જો મળવ્યા. 19મી સદીનાં
ઉત્તરાધ્ટમાં િમણષે આદદિાસી સમાજની દશા અન દદશા બદલીન ષે
ષે
ષે
નિાં સામાજિક ર્ુગનો પ્રારભ કયયો, િો શૌયની નિી ગાથા પણ લખી.
્ટ
ં
ષે
આદદિાસીઓએ િમનષે માત્ર નાયક નહીં, પણ ધરિી આબા એર્લષે ક ે
ષે
ધરિીના વપિા સાથ ભગિાનનો દરજ્જો આપ્યો.
જન્ઃ 15 નિેમ્બર, 1875 મૃત્ુઃ 9 જયૂન, 1900
ું
ળ, જુંર્લ અને જમપીન અુંર્ે આદદિાસપીઓનો સઘર્ ્ટ અને મહસલપી પ્રથા સામે વિરોધ કયગો હતો. બબરસાએ વ્યાજખોર
્યુ
ે
ઘર્ો જનો છે. 19મપી સદીનાં ઉત્રાધ્ટમાં ભારત શાહ્યુકારો સામે ્પર્ બળિો ્પોકાયગો હતો. આ શાહ્યુકારો
ૂ
્યુું
જ ગલામપીનાં ય્યુર્માં જીિત હત ત્ારે 15 નિેમ્બર, ચધરાર્નાં બદલામાં આદદિાસપીઓનપી જમપીન ્પર કબ્જો કરી
્યુ
્યુું
1875નાં રોજ રાંચપી જજલ્લાનાં ઉજલહાત્યુ ર્ામમાં સ્યુર્ના મડાનાં લેતા હતા. બબરસા મડાનાં અિસાન સધપી આ બળિો “ઉલગલા”
્યુ
્યુ
્યુું
્યુું
ઘર એક બાળકનો જન્ થયો. એ દદિસે બધિાર હતો, તેથપી નામથપી જાર્પીતો હતો. ઓર્સ્, 1897માં બબરસાએ ્પોતાનપી સાથે
્યુ
ે
્યુું
ે
બાળકન નામ બબરસા રાખિામાં આવ્ય્યુું. ઘરનપી ન્સ્તત બહ્યુ સારી લર્ભર્ 400 આદદિાસપીઓને લઇને એક ્પોજલસ સ્શન ્પર્
્યુું
્યુ
ે
્યુ
ે
્યુ
ું
ે
નહોતપી, તેમ છતાં વ્પતા બબરસાને ભર્ાિિા માટ તમશનરી સ્કલ હૂમલો કયગો. જાન્આરી, 1900માં મડા અને અગ્જો િચ્ યધ્ધ
ું
ે
્યુ
મોકલતા હતા. 1882માં અગ્જોએ ઇન્ન્દડયન ફોરસ્ એટિ અમલપી થય. રાંચપી ્પાસે દમ્બરી ્પહાડ ્પર થયેલપી આ લડાઇમાં હજારો
્યુું
ે
ે
ૂ
ું
ું
બનાવ્યો. આ કાયદાનપી મદદથપી આદદિાસપીઓએ તેમનાં જુંર્લનાં આદદિાસપીઓએ અગ્જોનો સામનો કયગો, ્પર્ તો્પ અને બદકો
્યુું
્યુ
ું
્યુું
અચધકાર આચકી લેિાન શરૂ કય્યુ્ટ. સામે તપીર-કમાનન શ ર્જું? લડાઇમાં અનેક લોકો માયયા ર્યા
્યુું
શશક્ક મડા સમદાય અુંર્ે િાંધાજનક શબ્ો બોલતા અને અનેક લોકોનપી ધર્પકડ કરિામાં આિપી. અગ્જોએ બબરસા
્યુ
્યુું
ે
ે
ું
ું
્ટ
્યુું
્યુું
બબરસાએ િર્ 1890માં 15 િર્નપી ઉમર અભ્યાસ છોડી દીધો. ્પર 500 રૂવ્પયાન ઇનામ રાખ્્યુું હત. એ જમાનામાં 500 રૂવ્પયા
્ટ
ે
તેમનાં જીિનનો આ ટર્નનર્ ્પોઇન્ હતો. આ અન્યાય વિરોધમાં બહ્યુ મોટી રકમ હતપી. કહિાય છે ક બબરસાનાં જ ઓળખપીતા
ે
ે
ે
તેમર્ે સૂત્ર આપ્ય્યુું, ‘સાહબ, સાહબ એક ટો્પપી હ.’ એ ્પછીનાં ્પાંચ માર્સોએ 500 રૂવ્પયાનપી લાલચમાં ્પોજલસને બબરસાન ઠકાણ્યુ ું
ે
ે
્યુું
ૈ
્યુ
ું
્ટ
્યુું
્યુ
િર્ (1890-95 સધપી) બબરસાએ ધમ્ટ, નપીતત, દફલસૂફી, િનિાસપી બતાિપી દીધ. અતે, ચક્રધરપર ખાતેથપી બબરસાનપી ધર્પકડ
ું
ે
ું
્યુું
રીતત દરિાજ અને મડાનપી ્પર્પરાઓનો ઊડો અભ્યાસ કયગો. કરિામાં આિપી. અગ્જોએ તેમને રાંચપીનપી જેલમાં કદ કરી દીધા.
ું
ે
્યુું
ે
ે
ે
્યુું
સાથે સાથે, શરિસ્તપી ધમ્ટ અને બબ્હટશ સરકારનપી નપીતતઓનો ્પર્ એમ કહિાય છે ક જેલમાં તેમને ધપીમ ઝર આ્પિામાં આવ્ય્યુું હત.
્યુ
ે
્યુ
ૂ
ું
બારીકાઇથપી અભ્યાસ કયગો. બબરસાએ અનભવ્ય્યુું ક આદદિાસપી અતે, 9 જન, 1900નાં રોજ તેઓ શહીદ થઈ ર્યા. િર્ગો સધપી
ું
્યુ
સમાજ અધવિશ્વાસમાં અટિાઈ ર્યો છે, આસ્ાનાં નામે ભટકી પસ્તકોનાં ્પાનાઓ અથિા તો ્પોતાનાં વિસ્તાર પૂરતપી મયયાદદત
ે
ર્યો છે. ધાર્મક કારર્ોસર આદદિાસપીઓ તમશનરીઝનપી રહલપી બબરસાનપી િપીરર્ાથાને યાદ કરતા િડાપ્રધાન નરન્દદ્ર મોદીએ
ે
લાલચમાં આિપી જાય છે. એિામાં, જમપીનદારો અને બબ્હટશ કહ્્યુું હત, “ભર્િાન બબરસા સમાજ માટ જીિન જીવ્યા, ્પોતાનપી
ે
્યુું
્યુું
ે
્યુું
શાસન દ્ારા શોર્ર્ ્પર્ હત. બબરસાએ ત્રર્ સ્તર આદદિાસપી સુંસ્કતત અને ્પોતાનાં દશ માટ ્પોતાનાં પ્રાર્ોન બજલદાન આ્પપી
ૃ
ે
ે
સમાજને સુંર્હઠત કયગો. પ્રથમ, અધવિશ્વાસ અને ્પાખડ દર દીધ. એટલાં માટ, આજે ્પર્ તેઓ આ્પર્પી આસ્ામાં, આ્પર્પી
ું
ૂ
ું
્યુું
ે
કરીને શશક્ર્ અને સ્િચ્તાનો માર્. બપીજું, સામાજજક સ્તર ે ભાિનામાં અને આ્પર્ાં ભર્િાનનાં રૂ્પમાં ઉ્પન્સ્ત છે.”
્યુ
્ટ
્યુું
ે
્યુ
ે
આર્થક સધારા. આ માટ બબરસાએ સમાજન નેતૃત્િ કય્યુું અને િડાપ્રધાન નરન્દદ્ર મોદીએ 15 નિેમ્બર, 2021નાં રોજ બબરસા
ું
્યુ
્યુું
‘બેર્ારી પ્રથા’ સામે આદોલન ઊભ કય્યુું. ત્રપીજું, રાજકીય સ્તર ે મડાનપી શૌય્ટ ર્ાથાન સ્મરર્ કરીને તેમનપી યાદમાં પ્રથમ
્યુું
્યુું
્યુું
આદદિાસપીઓને અચધકારો પ્રત્ જાગૃત કરિા. આદદિાસપીઓને સુંગ્હાલયન ઉદઘાટન કય્યુું. આ ઉ્પરાંત, આ દદિસથપી પ્રથમ િાર
ે
ે
ું
્યુું
બબરસા મડાનાં રૂ્પમાં ્પોતાનો હીરો મળી ર્યો. દશમાં બબરસા મડાનપી જન્જયતપીને જનજાતપીય ર્ૌરિ દદિસ
્યુું
ું
બબરસાએ અગ્જો દ્ારા લાગ કરિામાં આિેલપી જમપીનદાર તરીક મનાિિાનપી ્પર્ શરૂઆત કરિામાં આિપી. n
ે
ે
્યુ
6 ન્યૂ ઇન્્ડડિયા સમાચાર | 1-15 નવેમ્્બર, 2022