Page 45 - NIS Punjabi June16-30
P. 45
ੰ
ੰ
ਇਡੀਆ@75 ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਾ ਅਿਮਤ ਮਹੋਤਸਵ
ੋ
ਫੂਲ ਅਤੇ ਝਾਨ ਭੈਣ
ੰ
ਸਥਾਲ ਕ ਤੀ ਿਵਚ ਦੋ
ੱ
ਭੈਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ –
ਫੂਲ ਅਤੇ ਝਾਨ। ਸਥਾਲੀ
ੋ
ੰ
ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀਆਂ
ੋ
ਪਕਤੀਆਂ ਹਨ- ‘ਫੂਲ
ੰ
ਝਾਨ ਆਮ ਦੋ ਤੀਰ ਰੇ
ਤਲਰਾਰ ਰੇਮ ਸਾਅਿਕਦਾ’
ੋ
ਯਾਨੀ ਫੂਲ-ਝਾਨ ਤੁਸ
ੱ
ਹਥ ਿਵਚ ਤਲਵਾਰ ਉਠਾ
ੱ
ਲਈ।
ੂ
ੰ
ੱ
ੰ
ਿਕਹਾ ਜ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਪਾਕੁੜ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਗ ਾਮਪੁਰ ਿਵਚ ਹਨਰੇ ਦਾ ਜਗਲ-ਪਹਾੜ ਿਵਚ ਨਦੀ-ਨਾਿਲਆਂ ਨ ਪਾਰ ਕੀਤਾ, ਹੂਲ ਦੀ ਚੇਤਨਾ
ੰ
ੱ
ੰ
ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਕੇ ਦੋਵ ਭੈਣ ਨ ਅਗਰੇਜ਼ ਦੇ ਕ ਪ ਿਵਚ ਘੁਸ ਕੇ ਕੁਹਾੜੀ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤ ਆਮ ਲਕ ਨ ਵਾਿਕਫ਼ ਕਰਵਾਇਆ। ਦੋਵ ਬਹਾਦਰ
ੰ
ੱ
ੋ
ੂ
ੰ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੂ
ਨਾਲ 21 ਅਗਰੇਜ਼ ਸੈਿਨਕ ਨ ਮਾਰ ਿਦਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਭੈਣ ਨ ਹੂਲ ਦੀ ਅਗ ਨ ਭੋਗਨਾਡੀਹ ਿਪਡ ਤ ਸਮੁਚੇ ਰਾਜਮਹਲ ਦੀਆਂ
ੂ
ੰ
ੰ
ੰ
ਲੜਦੇ-ਲੜਦੇ ਦੋਵ ਭੈਣ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਵੀਰਤਾ ਦੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਿਵਚ ਫੈਲਾ ਿਦਤਾ ਿਜਸ ਦੀ ਆਂਚ ਈਸਟ ਇਡੀਆ ਕਪਨੀ ਦੇ
ੱ
ੱ
ੰ
ੰ
ੋ
ੱ
ੰ
ਅਮਰ ਗਾਥਾ ਿਲਖ ਗਈਆਂ। ਫੂਲ ਅਤੇ ਝਾਨ ਨ ਸਥਾਲ ਹੂਲ ਦੀ ਹੈ ਡਕੁਆਰਟਰ ਕਲਕਤਾ ਤਕ ਪਹੁਚ ਗਈ ਸੀ। ਸਥਾਲੀ ਲਕ ਗੀਤ
ੱ
ੋ
ੰ
ੱ
ੋ
ੱ
ੰ
ੇ
ੂ
ੱ
ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵ ਿਸਧੋ, ਕਾਨਹੂ, ਚ ਦ ਅਤੇ ਭੈਰਵ ਅਤੇ ਕਥਾਵ ਿਵਚ ਅਜ ਵੀ ਫੂਲ ਅਤੇ ਝਾਨ ਨ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਯਾਦ
ਦੇ ਕਦਮ ਨਾਲ ਕਦਮ ਿਮਲਾ ਕੇ ਅਗਰੇਜ਼ ਿਖ਼ਲਾਫ਼ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਸੀ। ਕੀਤਾ ਜ ਦਾ ਹੈ। ਿਕਹਾ ਜ ਦਾ ਹੈ, ‘ਆਮ ਦੋ ਲਟੁ ਬੋਧਯਾ ਖੋਅਲਹਾਰੇ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੂ
ੱ
ਿਜਥੇ ਭਰਾਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨ ਿਵਦਰੋਹ ਨ ਹੌਸਲਾ ਿਦਤਾ, ਥੇ ਇਨ ਬਹਾਦੁਰੀ ਉਦੁਕੇਦਾ’ਯਾਨੀ ਤੁਸ ਵਡੇ ਭਰਾਵ ਤ ਵੀ ਵਧ ਕੇ ਬਹਾਦਰ
ੰ
ੰ
ੰ
ੂ
ਦੋਵ ਭੈਣ ਨ ਹੂਲ ਦੇ ਮੂਲ ਉਦੇਸ਼ ਨ ਜਨ-ਜਨ ਤਕ ਪਹੁਚਾਉਣ ਦਾ ਕਮ ਿਨਕਲੀਆਂ।
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ਕੀਤਾ। ਉਨ ਨ ਹੂਲ ਦੇ ਸਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਿਵਚ ਸਖੁਆ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਲ ਕੇ
ੈ
ੂ
ੰ
ੰ
ੱ
ਨ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਨ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਤ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਸਕਲਪ ਿਲਆ। ਇਸ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਪਚਕਠੀਆ ਿਲਜਾਇਆ ਿਗਆ ਅਤੇ ਥੇ ਬਰਗਦ ਦੇ ਇਕ
ੰ
ਿਵਦਰੋਹ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਅਗ ਦੀ ਤਰ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਿਵਚ ਫੈਲ ਗਈ ਅਤੇ ਯੁਧ ਰੁਖ ਨਾਲ ਲਟਕਾ ਕੇ ਫ ਸੀ ਦੇ ਿਦਤੀ ਗਈ। ਸਥਾਲ ਹੂਲ ਦਾ ਅਗਰੇਜ਼ ਨ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ੱ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ਿਵਆਪਕ ਪਧਰ ’ਤੇ ਫੈਲ ਿਗਆ। ਝਾਰਖਡ ਦੇ ਪਾਕੁੜ ਪ ਮਡਲ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਿਨਰਦਈ ਢਗ ਨਾਲ ਦਮਨ ਕਰ ਿਦਤਾ ਅਤੇ ਮਿਨਆ ਜ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਇਸ ਿਵਚ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ੰ
ੱ
ਬਗਾਲ ਦਾ ਮੁਰਿਸ਼ਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਪੁਰੂਿਲਆ ਇਲਾਕਾ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਪ ਭਾਵ ਿਵਚ ਲਗਭਗ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਆਿਦਵਾਸੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ‘ਅਬੂਆ ਰਾਜ’, ‘ਕਰੋ ਜ
ੰ
ੰ
ਆ ਿਗਆ। ਹਾਲ ਿਕ 9 ਜੁਲਾਈ ਨ ਚ ਦ ਅਤੇ ਭੈਰਵ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਅਿਜਹੇ ਿਵਚ ਮਰੋ’, ‘ਅਗਰੇਜ਼ੋ ਸਾਡੀ ਿਮਟੀ ਛਡੋ’, ‘ਅਸ ਖੇਤ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ
ੰ
ੱ
ੂ
ੱ
ੱ
ਅਗੇ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ’ਤੇ ਗਲ ਕਰਨ ਲਈ 26 ਜੁਲਾਈ 1855 ਦੀ ਰਾਤ ਜਦ ਇਹ ਸਾਡੇ ਹਨ…’ ਿਜਹੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰ ਆਿਦਵਾਸੀਆਂ ਨ
ੱ
ੱ
ਿਸਧੋ-ਕਾਨਹੂ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਿਪਡ ਆਏ, ਤ ਇਕ ਮੁਖਬਰੀ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਬਲੀਦਾਨ ਿਦਤਾ। ਅਗਰੇਜ਼ ਇਿਤਹਾਸਕਾਰ ਹਟਰ ਨ ਿਲਿਖਆ ਹੈ
ੰ
ੱ
ੱ
ੰ
ੱ
ੰ
ੰ
ੱ
ਅਗਰੇਜ਼ ਿਸਪਾਹੀਆਂ ਨ ਅਚਾਨਕ ਹਮਲਾ ਕਰ ਿਦਤਾ ਅਤੇ ਦੋਵ ਭਰਾਵ ਨ ੂ ਿਕ ਆਿਦਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਬਲੀਦਾਨ ਨ ਲ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਅਗਰੇਜ਼ ਿਸਪਾਹੀ
ੰ
ੂ
ੈ
ੰ
ੰ
ੰ
ੂ
ਿਗ ਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਿਲਆ। ਿਕਹਾ ਜ ਦਾ ਹੈ ਿਕ ਉਨਾ ਨ ਘੋੜੇ ਨਾਲ ਬਨ ਕੇ ਅਿਜਹਾ ਨਹ ਸੀ ਜੋ ਰਿਮਦਾ ਨਾ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ।
ੰ
ੰ
ੰ
ਿਨਊ ਇਡੀਆ ਸਮਾਚਾਰ | 16–30 ਜੂਨ 2021