Page 58 - NIS Telugu, December 16-31,2022

జాతీయిం ఆజాదీ కా అమృత్ మహోతసివ్

రాజంద ్ర నాథ్‌లహిరి

నిరే దు శిత‌సమయానిక్‌మందే‌ఉరితీసిన‌బి ్ర టిష్‌

ప ్ర భుత్వం

జననం:‌1901‌జూన్‌29;‌మరణం:‌1927‌డిసంబర్‌17

దు
ను చనిపోవటం లేద్, సే్చా్ఛ భారతంలో మళీళు ఒక బాంబు కరామిగారానికి పంపారు. అక్కడొక పెద శబం పోలీస్లను
దు
్ట
“నేపుట్టబోతునానా” అని ఉరి కొయ్య మీద చవరి మాటగా అప్రమత్తం చేసింది. అలా, శక్షణలోనే అందరూ అరెసయా్యరు.
్
గరిజాంచన స్తంత్య సమరయోధుడు రాజేంద్ర నాథ్ లాహరి. ఇప్పటి దక్ణేశ్ర్ బాంబుల కుట్ర కేస్లో లాహరి ప్రధాన నిందితుడయా్యడు.
లు
లు
బంగాదేశ్ లోని పబానా లో 1901 జూన్ 29న జనిమించన రాజేంద్రా అండమాన్ సలు్యలార్ జైలో పదేళ్ళు గడిపేలా శక్ష పడింది. కాకోరి
నాథ్ లాహరి, కాకోరి ఘటనలో అరెస్ అయిన 16 మందిలో ఒకరు. కేస్ విచారణకు రాగానే సలు్యలార్ జైల్ నుంచ లకోనా సంట్రల్ జైలుకు
్ట
బనారస్ హందూ విశ్విదా్యలయంలో చద్వుతూ ఉండగా స్ప్రసిద ్ మారాచురు. విచారణలో మిగలిన తిరుగుబాటుదారులతో కలిపి మరణ
లు
విపవకారుడు శచీంద్రనాథ్ సనా్యల్ తో పరిచయమైంది. లాహరిలో శక్ష విధంచారు.
చ్రుకుదనం, స్తంత్య కాంక్ష చూసిన సనా్యల్, అతడిని బంగా్ణి జనాగ్రహం ఒకవైపు, తిరుగుబాటుదారులు జైలు గోడలు బదలు
్
దు
ణా
పత్రికకు సంపాదకుణి చేశారు. అదే విధంగా అనుశీలన్ సమితి కొడతారమోనననా భయం ఇంకోవైపు వెంటాడుతుండగా బ్రిటిష్
వారణాసి విభాగానికి సమన్య కర్తగా, ఆయుధాల బాధు్యనిగా అధకారులు మంద్గా నిరదుశంచన రోజును రెండు రోజులు మంద్కు
్థ
చేశారు. సనా్యల్ నుంచ ప్రేరణ పందిన లాహరి హందూసన్ జరిపి 1927 డిసంబర్ 17న ఉత్తరప్రదేశ్ గోండా జిలా జైలో లాహరిని
లు
లు
రిపబికన్ అససియేషన్ లో చేరారు. ఉరితీశారు. లాహరి ఉరితీత భారత చరిత్రలో చరసయిగా నిలిచపోయే
లు
్థ
్ట
కాకోరి కుట్ర అమలు జరిగంది 1925 ఆగస్ 9 న. రాజేంద్ర నాథ్ ఘటం మాత్రమే కాద్, ఉరిశక్ష అమలు చరిత్రలో దీనికొక ప్రతే్యకత
్ట
లు
లు
లాహరి, రామ్ ప్రసద్ బిసమీల, అష్రఫ్ ఉలా ఖాన్, ఠాకూర్ రోషన్ ఉంది. గడువు కంటే మందే ఉరిశక్ష అమలు చేయటం వల కూడా
్త
సింగ్ లకోనా సమీపంలో ఒక రైలో వెళ్తుననా ప్రభుత్ సంపదను చరిత్ర దీనినా గురుంచ్కుంటుంది. భారత విపవద్యమంలో మారు్పకు
లు
లు
లు
ద్చ్కునానారు. సకండ్ కాస్ కంపార్్ట మంట్ లో ఉననా లాహరి చయిన్ సంకేతంగా లాహరిని గురి్తస్తరు. లాహరి ఎప్పటికప్పుడు సమాజిక,
్ట
లాగటం దా్రా రైలు ఆగటు చేశారు. పని పూర్తయా్యక లాహరితోబాటు సంప్రదాయ ఆచారాలను ధక్కరిస్, సవాలు చేసేవారు. చవరికి
్త
ఞా
ఇతర తిరుగుబాటుదారులు తలోదారిన వెళిళుపోయారు. బ్హమిణులు అనివార్యమనుకునే యజోపవీత ధారణను కూడా
్ట
కాకోరి ఘటన తరువాత లాహోరీతోబాటు మరో 8 మంది కొటిపారశారు. సమాజిక ద్రాచారాలు పురోగతికి అవరోధాలు
విపవకారులను బాంబు తయారీ నేరుచుకోవటానికి దక్ణేశ్ర్ లోని గనుక వాటిని అధగమించాలనేవారు.
లు
లు
శాసన్లంఘన, ఉప్పు సతా్యగ్రహం, కి్ట్ ఇండియా ఉద్యమం సహాయపడారు. ఫలితంగా ఆయనకు కఠిన కారాగార శక్ష విధంచ
డు
సహా అనీనా ఉద్యమాలలో ఆయన చాలా కీలకమైన పాత్ర భాగలూ్పర్ జైలుకు పంపారు.
లు
లు
పోషించారు. 1930, 1934 మధ్య శాసన్లంఘన ఉద్యమాలో స్తంత్ర్యం వచాచుక బీహార్ లో మధ్యంతర ప్రభుత్ం
లు
లు
పాల్ననాంద్కు నాలుగు సరు జైలుశక్ష అనుభవించారు. జైలోనే ఏరా్పటైనప్పుడు కృషణా వలభ్ కు రెవెన్్య మంత్రిత్శాఖ
గు
లు
్
దు
్థ
తన గురువు కృషణా సినాని కలిశారు. కృషణా వలభ్ సహాయ్ అప్పగంచారు. 1952 లో జమీందారీ వ్యవస రద్కు చటానినా
లు
్ట
హజ్రీబాగ్ లో కి్ట్ ఇండియా ఉద్యమం నడిపారు. హజ్రీబాగ్ రూపుదిదిన ఘనత ఆయనకే దకు్కతుంది. అదే విధంగా
దు
లో నడిచన ప్రతి ఉద్యమానికీ ఆయనే చోదక శకి్తగా ఉండేవారు. భూసంస్కరణలలోన్ ఆయన కీలకపాత్ర పోషించారు. భారత
బ్రిటిష్ ప్రభుత్ం నాయకులందరినీ అరెస్ చేయాలని రాజ్్యంగ సభలో సభు్యనిగా ఆయన సేవలందించారు. బీహార్
్ట
్ట
ఆదేశంచనప్పుడు కృషణా వలభ్ ను హజ్రీబాగ్ జైలో పెటారు. మఖ్యమంత్రిగా కూడా పని చేశారు. 1974 మే 5 న పాటానా
లు
లు
డు
1942 నవంబర్ 9 న జయప్రకాష్ నారాయణ్ తోబాటు రామ్ నుంచ హజ్రీబాగ్ వెళ్తూ రోడు ప్రమాదంలో ఆయన
లు
నందన మిశ్రా, యోగంద్ర శుకా, నారాయణ సింగ్ గులాబ్ చంద్ కనునామ్శారు. సమాజిక సమరస్యనికి ఆయన తన జీవితానినా
గుపా్త, శాలిగ్రామ్ సింగ్ తపి్పంచ్కోవటానికి ఆయన అంకితం చేశారు.
56 న్యూ ఇిండియా స మాచార్ డిసింబర్ 16-31, 2022