Page 26 - NIS Gujarati 01-15 November, 2025.pdf

કવર ્ટોરી આધદજાધત કલયાણ

ઝારખંડ, આંધ્ર પ્રદેશ, છત્ીસગઢ, કેરળ, મધય પ્રદેશ, તેલંગાણા, આધદવાસી સમુદાયોના ઉતથાન માટે સતત પગલાં લેવામાં આવી
ં
મધણપુર, ધમઝોરમ અને ગોવામાં આધદવાસી ્વાતંત્રય સેનાની રહ્ા છે. કેનદ્ સરકારે 728 નવી એકલવય આદશ્ણ ધનવાસી શાળાઓની
ુ
ં
સગ્હાલયોની ્થાપના માટે 200 કરોડ રૂધપયાનં રાષ્ટ્વયાપી ્બજેટ ્થાપનાને મંજૂરી આપી છે. 2013-14માં, મારિ 167 શાળાઓન ે
ુ
ુ
ં
ુ
મંજૂર કરવામાં આવય છે. ્ટેચય ઑફ યધનટીથી આશરે 6 રકમી દૂર મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. કેનદ્ સરકાર હવે 2026 સિીમાં 740
ુ
ં
ગુજરાતના નમ્ણદા ધજલલાના ગરુડેવિરમાં રાષ્ટ્ીય આધદવાસી સગ્હાલયની એકલવય આદશ્ણ શાળાઓ ્થાપવાનં લક્ય િરાવે છે અને તેના પર
ુ
ં
્થાપના કરવામાં આવી રહી છે. રાજ્થાનના ્બાંસવાડા ધજલલાના કામ ચાલી રહ્ છે. આંકડા દશા્ણવે છે કે 2013-14માં ધશક્ણ આપતી
ુ
મુખય આધદવાસી તીથ્ણ ્થળ માનગઢ િામને રાષ્ટ્ીય ્મારકનો દરજ્જો 119 શાળાઓ હતી, પરંતુ હવે આ સંખયા વિીને 401થી વિુ થઈ ગઈ
ં
આપવામાં આવયો હતો. એકટ ઇ્ટ પોધલસી હેઠળ છેલલા 11 વર્યોમા ં છે. તેલંગાણામાં સમમક કા સરક્કા કેનદ્ીય આધદજાધત ધવવિધવદ્ાલયની
ૂ
ે
ં
મુખયતવ આધદવાસી વ્તી િરાવતા પવયોત્રના ધવકાસ પર ભાર મૂકવામા ં ્થાપનાને ઑકટો્બર 2023માં મરિીમંડળે મંજૂરી આપી હતી. વર્્ણ
ં
આવયો છે. તમામ મરિાલયોની યોજનાઓમાં પવયોત્ર માટે ફાળવવામા ં 2014થી દેશભરમાં 10 આધદવાસી સંશોિન સ્થાઓને મંજૂરી
ૂ
ં
આવેલા અંદાજપરિનો 10 ટકા ધહ્સો ફરધજયાત ્બનાવીને અષ્ટલક્મીન ે આપવામાં આવી છે. ટૉપ કલાસ ધશક્ણ યોજના હેઠળ ધવદ્ાથથીઓન ે
રાષ્ટ્ીય પ્રગધતમાં એકીકકૃત કરવામાં આવી છે. આઝાદીની ચળવળમા ં આઈઆઈટી, આઈઆઈએમ અને એઈમસ જેવી ટોચની સ્થાઓમા ં
ં
અધવ્મરણીય યોગદાન અને ્બધલદાન આપનારા આધદવાસી સમુદાયન ે પ્રવેશ માટે વાધર્્ણક ધશષ્યવૃધત્ આપવામાં આવે છે. આધદવાસી સમુદાયો
ધવકાસના મુખય પ્રવાહમાં જોડવા, સામાધજક-આધથ્ણક ઉતથાન અન ે મુખયતવ ખાણકામથી અસરગ્્ત ધવ્તારોમાં રહે છે, પરંતુ તેમને કયારેય
ે
રાજકીય પ્રધતધનધિતવ પ્રદાન કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્ા છે. ખાણકામની આવકનો ધહ્સો મળયો નથી. ધજલલા ખધનજ ફાઉનડેશન
ફંડની ્થાપનાએ આ ધવસંગતતાને દૂર કરી, હજારો કરોડ રૂધપયા એકરિ
સામાદજક નસથદતમાં ઝડપી સધાર્ા
યુ
કયા્ણ અને આધદવાસી ધવ્તારોના ધવકાસ માટે તેનો ઉપયોગ કયયો.
આધદવાસી ધવકાસના પરરણામો જમીન પર પણ દેખાઈ રહ્ા ં
યુ
જી-20 ખાતે આદિવાસીઓના કલાતમક ખજાનાનં પ્રિશણિન
છે. સામધયક શ્મ દળ સવષેક્ણ (જુલાઈ 2023 જૂન 2024) અનુસાર
ૂ
અનુસધચત જનજાધતઓ (એસટી)નો સાક્રતા દર 2011ની વ્તી સમૃદ્ધ આધદવાસી વારસો, કારીગરી અને ઉતકકૃષ્ટ ઉતપાદનોએ
ં
ૈ
ગણતરીમાં 59 ટકાથી વિીને 73.40% થયો છે. પ્રિાનમરિી જનજાતીય ભારતની અધયક્તામાં જી-20 ધશખર સંમેલનમાં વધવિક ધયાન ખેંચય ં ુ
ં
ધવકાસ ધમશન અને પ્રિાનમરિી જનજાતીય નયાય મહા અધભયાન હતં. પદ્મશ્ી પુર્કાર ધવજેતા પરેશભાઈ જયંતીભાઇ રાઠવાએ ગુજરાત
ુ
ુ
(પીએમ-જનમન) યોજનાઓ હેઠળ અતયાર સિીમાં કુલ 4,550 વન િન અને મધય પ્રદેશની રાઠવા, ધભલાલા, નાયક અને ભીલ જનજાધતઓ
ુ
ધવકાસ કેનદ્ોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. વન િન યોજનાએ તેની દ્ારા પ્રોતસાધહત કરવામાં આવેલી ધપથોરા કલાનં જીવંત પ્રદશ્ણન કયું ુ
ુ
શરૂઆતથી જ સમગ્ ભારતમાં આધદવાસી સમુદાયોની આજીધવકામા ં હતં. લોંગપી માટીકલા, છત્ીસગઢમાં ્બ્તરની ગોંડ જનજાધત દ્ારા
ુ
નોંિપારિ સિારો કયયો છે. આ પહેલથી 11.83 લાખથી વિુ આધદવાસી ્બનાવવામાં આવેલી સુલુર વાંસની પવન વાંસળી, ગોંડ ધચરિો,
વયસકતઓને લાભ થયો છે અને તેમની આવકમાં વિારો થયો છે. આ ગુજરાતની ભીલ અને પટેધલયા જનજાધતઓ દ્ારા ્બનાવવામાં આવેલી
યોજનાએ આધથ્ણક તકો પૂરી પાડી છે અને વન આિારરત સમુદાયોન ે લટકાવવાની વ્તઓ અને મીના જનજાધતના િાતુના અ્બા્બાડીએ આ
ં
ુ
ં
આતમધનભ્ણર ્બનવા માટે સશકત ્બનાવયા છે. નાણાકીય વર્્ણ 2022- જનજાધતઓની સમૃદ્ધ સા્કકૃધતક ધવધવિતા અને વારસાને ધવવિ સમક્
23થી જૂન 2025 સિી, ્વ-સહાય જૂથોની 65,949 મધહલા સભયોની રજૂ કયયો હતો. દેશની ધનકાસમાં હ્તકલાનો ધહ્સો વિી રહ્ો છે.
ુ
ઓળખ કરવામાં આવી છે અને તેમને તાલીમ આપવામાં આવી છે. હ્તકલાની ધનકાસ આશરે 30 ટકાના દરે વિી રહી છે, જેમાં આધદવાસી
આધદ મહોતસવ આધદવાસીઓના સશકતીકરણ માટે યોજવામાં આવી હ્તકલા અથવા ટ્ાઇફેડ ઉતપાદનો નોંિપારિ ધહ્સો િરાવે છે.
રહ્ો છે, જેમાં આધદવાસી કારીગરો, વણકરો, કુભારો, કઠપૂતળીઓ
ં
ચોક્કસપણે, કેનદ્ સરકારે આધદવાસી ધવ્તારો અને લોકોના હૃદયન ે
અને ભરતકામ કરનારાઓની ઉતકકૃષ્ટ હ્તકલા પરંપરાઓને એક સાથ ે
્પશ્ણવાની પહેલ કરી છે, જેથી તેઓ પણ આતમધનભ્ણર ભારતના ચાલક
લાવવામાં આવી રહી છે. આધદવાસી ઉતપાદનોના ધવકાસ અને માકકેરટંગ
્બની શકે કારણ કે સામાધજક નયાયનો અથ્ણ એ છે કે સમાજના દરેક
માટે સ્થાકીય સમથ્ણન કાય્ણરિમ હેઠળ, ટ્ાઇફેડ તેના પોટ્ડલ www.
ં
વગ્ણને સમાન તકો મળવી જોઈએ અને કોઈ પણ જીવનની મૂળભૂત
tribesindia.com પર ઇ-કોમસ્ણ દ્ારા આધદવાસી ઉતપાદનોના વેચાણન ે
ં
ુ
જરૂરરયાતોથી વધચત ન રહેવં જોઈએ. n
પ્રોતસાહન આપે છે. આ કાય્ણરિમ કેનદ્ સરકારની સામાધજક કલયાણ
ુ
યોજનાઓનો લાભ સધનધચિત કરે છે.
24 ન્યૂ ઇનનડિ્ા સમાચાર 1-15 નવેમ્બર, 2025