Page 57 - NIS Kannada 16-30 June, 2022
P. 57
ಆಜಾದಿ‌ಕಾ‌ಅಮೃತ‌ಮಹೊೇತಸೆವ ಭಾರತ@75
ಗೊೇವಾವನುನು‌ಮುಕತುಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ‌ಪ್ರಮುಖ 14ವಷತು‌ಪ�ೇಚುತುಗಲ್‌ಜೈಲ್ನಲ್ಲಿ
ಪಾತ್ರ‌ವಹಸ್ದ:ಮಧು‌ಲ್ಮಯೆ ಕಳದ:ಮೇಹನ್‌ರಾನಡೆ
ಜನನ ಮೆೋ 1, 1922; ನಧನ ಜನವರಿ 8, 1995 ಜನನ: ಡಿಸೆಂಬರ್ 25, 1930, ನಧನ: ಜೂನ್ 25, 2019
ರಾಮ್ ಮನೆ್ೇಹರ್ ಲ್್ೇಹಿಯಾ ವಾದ ವಿಮೊೇಚನಾ
ಡಾ. ರ್ಷ್ಯರಾದ ಮಧು ಲ್ಮಯ ಗೆ್ೇಚಳವಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ
ಅವರ
ಅವರು ಗೆ್ೇವಾದ ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ ಹೆ್ೇರಾರದ ಗೆ್ೇವಾದ ವಿಮೊೇಚನಾ ಚಳವಳಿಯ
ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1955 ಮತುತ 1957 ರ ನಡುವೆ ನಾಯಕ ಮೊೇಹನ ರಾನಡೆ ಬೆಟಿಮ್,ಬರ್
ಎರಡು ವಷನ್ಗಳ ಕಾಲ ಪೂೇಚುನ್ಗಲ್ ಸಾಟಾರಿಮ್ ಮತುತ ಇತರ ಪೂಲ್ೇಸ್
ನಲ್ಲಿ ಸರೆವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಹೆ್ರಠಾಣಗಳ ಮೇಲ್ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು.
ಅವರು ಅನೆೇಕ ಕಷಟಾಗಳನುನು ಎದುರಿಸಿದರು, ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ಪೂಲ್ೇಸರು 1955 ರಲ್ಲಿ
ಆದರೆ ಅವರು ಎಂದಿಗ್ ಕೆೈಚಲಲಿಲ್ಲಲಿ ಮತುತ ಅವರನುನು ಬಂಧಿಸಿ, ಪೂೇಚುನ್ಗಲ್ ನ ಲ್ಸಬರ್ ಬಳಿಯ ಕಾ್ಯಕ್ಸಾಯಾಸ್
ಗೆ್ೇವಾದ ವಿಮೊೇಚನೆಗಾಗಿ ಹೆ್ೇರಾರ
ಕೆ್ೇಟ್ಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿದರು. 1961ರಲ್ಲಿ ಗೆ್ೇವಾದ ವಿಮೊೇಚನೆಯ
ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಮಧು ಲ್ಮಯ ಅವರು 14-15 ವಷನ್ದವರಾಗಿದಾದುಗ
ನಂತರವೂ ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸರು ಅವರನುನು ಆರು ವಷನ್ಗಳ ಕಾಲ ಏಕಾಂತ
ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸರೆವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದರು ಮತುತ 1944ರಲ್ಲಿ
ಸಥೆಳದಲ್ಲಿ ಬಂಧನದಲ್ಲಿಟಿಟಾದದುರು, ನಂತರ ಸುಮಾರು 14 ವಷನ್ಗಳ ಸರೆವಾಸದ
ಮೊದಲನೆೇ ಮಹಾಯುದಧಿ ಕೆ್ನೆಗೆ್ಂಡಾಗ ಬ್ಡುಗಡೆಯಾದರು. ಗೆ್ೇವಾ
ನಂತರ 1969 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನುನು ಬ್ಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ವಿಮೊೇಚನೆಗಾಗಿ ಸತಾ್ಯಗರಿಹ ಪಾರಿರಂಭವಾದಾಗ, ಅವರು ಮತೆತ ಜೈಲ್ಗೆ
ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ ಹೆ್ೇರಾರಗಾರ ಮತುತ ರಾರ್ಟ್ೇಯವಾದಿ ಸಿದಾಧಿಂತ ವಿನಾಯಕ
ಹೆ್ೇದರು ಮತುತ ಗೆ್ೇವಾವನುನು ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸರಿಂದ ಮುಕತಗೆ್ಳಿಸುವಲ್ಲಿ
ದಾಮೊೇದರ್ ಸಾವಕನ್ರ್ ಅವರ ರರಿಭಾವಕೆಕೆ ಒಳಗಾದ ನಂತರ ಮೊೇಹರ್
ಮತುತ ಅದನುನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಲ್ೇನಗೆ್ಳಿಸುವಲ್ಲಿ ರರಿಮುಖ ಪಾತರಿ
ರಾನಡೆಯವರು ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಗೆ್ೇವಾಕೆಕೆ ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ
ವಹಿಸಿದರು. 1922ರ ಮೇ 1ರಂದು ಮಹಾರಾಷಟ್ದ ರುಣಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ
ದ್ರಕ್ಸಲು ಆಜಾದ್ ಗೆ್ೇಮಂತಕ ದಳಕೆಕೆ ಸೇರಿದರು. ಗೆ್ೇವಾದ
ಮಧು ಲ್ಮಯ ಅವರು ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದ ರರಿಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಗಳಲ್ಲಿ ಒಬಬರಾಗಿ,
ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾಕಾಕೆಗಿ ಹೆ್ೇರಾಡುತತದದುವರು ವಾಸತವವಾಗಿ, ಸತಾ್ಯಗರಿಹದಂತಹ
ರಾರ್ಟ್ೇಯ ಮತುತ ಗೆ್ೇವಾದ ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ ಚಳವಳಿಗಳೆರಡರಲ್ಲಿ ರರಿಮುಖ
ಚಳವಳಿಗಳಿಂದ ವಿಜಯ ದ್ರಕುವುದಿಲಲಿ ಎಂಬುದನುನು ಅರಿತುಕೆ್ಂಡರು.
ಪಾತರಿ ವಹಿಸಿದದುರು. ಮಧು ಲ್ಮಯ ಚಿಕಕೆ ವಯಸಿಸಾನಲ್ಲಿಯೇ ಮಟಿರಿಕು್ಯಲ್ೇಷರ್
ರರಿೇಕ್ಯನುನು ರೂಣನ್ಗೆ್ಳಿಸಿದದುರು. ಪೌರಿಢ ರ್ಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಅಂತಹ ರರಿಸಿಥೆತಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ವಿಭಿನನುವಾದ ಕರಿಮವನುನು
1937ರಲ್ಲಿ ರುಣಯ ಫಗುನ್ಸರ್ ಕಾಲ್ೇಜಿನಲ್ಲಿ ಉನನುತ ರ್ಕ್ಷಣಕೆಕೆ ಸೇರಿದರು, ಆರಿಸಿಕೆ್ಂಡರು, ಅದರಲ್ಲಿ ರಾನಡೆಯವರ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದದುರು. ಇದರ
ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ವಿದಾ್ಯರ್ನ್ ಚಳವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ತೆ್ಡಗಿಸಿಕೆ್ಂಡರು. ಅದರ ನಂತರ, ನಂತರ, ಅವರು ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದಧಿ
ರಾರ್ಟ್ೇಯ ಚಳವಳಿ ಮತುತ ಸಮಾಜವಾದಿ ಸಿದಾಧಿಂತದಿಂದ ಆಕರ್ನ್ತರಾದ ರಹಸ್ಯ ಆಂದ್ೇಲನ ಚರುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೆ್ಡಗಿದರು. ರಾನಡೆಯವರು
ಅವರು 1950 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಗೆ್ೇವಾ ವಿಮೊೇಚನಾ ಚಳವಳಿಗೆ ಸೇರಿದರು. 1950ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮರಾಠಿ ರ್ಕ್ಷಕರಾಗಿ ಗೆ್ೇವಾಕೆಕೆ ಬಂದರು.
ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಕಟಾಟಾ ವಿರೆ್ೇಧಿಯಾಗಿದದು ಮಧು ಲ್ಮಯ ಅವರು ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ಪೂಲ್ೇಸ್ ಠಾಣಗಳ ಮೇಲ್ ಸಶಸತ್ರ ದಾಳಿಗಳಲ್ಲಿ
1955ರ ಜುಲ್ೈನಲ್ಲಿ ಒಂದು ದ್ಡಡಿ ಸತಾ್ಯಗರಿಹದ ನೆೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದದುರು. 1955ರ ಅಕೆ್ಟಾೇಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬೆಟಿಮ್ ನಲ್ಲಿ ಅವನ ಕೆ್ನೆಯ
ಗೆ್ೇವಾವನುನು ರರಿವೆೇರ್ಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ಪೂೇಲ್ೇಸರು ದಾಳಿ ನಡೆಯಿತು. ಮಹಾರಾಷಟ್ದ ಸಾಂಗಿಲಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ರಾನಡೆ ಅವರನುನು
ಸತಾ್ಯಗರಿಹಿಗಳ ಮೇಲ್ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸ್ ಸೇನಾ ದಾಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಾ್ವಸಕೆ್ೇಶಕೆಕೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ, ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು.
ನಾ್ಯಯಮಂಡಳಿಯು ಡಿಸಂಬರ್ 1955 ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಕಠಿಣ ಜೈಲು ಆ ದಾಳಿಗಾಗಿ ಅವರಿಗೆ 26 ವಷನ್ಗಳ ಜೈಲು ರ್ಕ್ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ
ರ್ಕ್ ವಿಧಿಸಿತು, ಆದರೆ ಮಧು ಲ್ಮಯ ಅವರು ಅದನುನು ಸಮರ್ನ್ಸಲ್ ಅವರು 6 ವಷನ್ಗಳ ಕಾಲ ಏಕಾಂತ ಸರೆವಾಸವನುನು ಅನುಭವಿಸಬೆೇಕಾಯಿತು.
ಇಲಲಿ ಅಥವಾ ಮೇಲಮಿನವಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲ್ಲಲಿ. ಗೆ್ೇವಾದಲ್ಲಿ ಅವರನುನು ಸರೆಮನೆಯಿಂದ ಬ್ಡುಗಡೆಗೆ್ಳಿಸಬೆೇಕೆಂದು ಅನೆೇಕ ಜನರು
ಬಂಧಿಯಾಗಿದಾದುಗ ಅವರು, ‘ಗಾಂಧಿೇಜಿ ನನನು ಜಿೇವನವನುನು ಎಷುಟಾ ರರಿತಭಟಿಸಿದರು, ಮತುತ ಅನೆೇಕ ರಾರ್ಟ್ೇಯ ನಾಯಕರು ಅದನುನು
ಆಳವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದಾದುರೆ ಎಂಬುದನುನು ನಾನು ಅರಿತುಕೆ್ಂಡಿದದುೇನೆ. ಒತಾತಯಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಬ್ಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಲಲಿ.
ಅವು ನನನು ವ್ಯಕ್ತತ್ವ ಮತುತ ಇಚಾ್ಛಶಕ್ತಯ ಮೇಲ್ ಗಮನಾಹನ್ ರರಿಣಾಮ 14 ವಷನ್ಗಳ ನಂತರ ಪೂೇಪ್ ಅವರ ಮಧ್ಯರರಿವೆೇಶದ ಬಳಿಕ 1969 ರ
ಬ್ೇರಿವೆ’ ಎಂದು ಬರೆದಿದದುರು. ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸರ ವಶದಿಂದ ಬ್ಡುಗಡೆಯಾದ
ಜನವರಿ 25 ರಂದು ಅವರನುನು ಅಂತಮವಾಗಿ ಬ್ಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ನಂತರವೂ, ಮಧು ಲ್ಮಯ ಗೆ್ೇವಾದ ವಿಮೊೇಚನೆಗಾಗಿ
ರಾನಡೆಯವರು ಬ್ಡುಗಡೆಯಾದ ನಂತರ ರುಣಗೆ ಸಥೆಳಾಂತರಗೆ್ಂಡರು.
ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನುನು ಸಜುಜ್ಗೆ್ಳಿಸುವುದನುನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು, ವಿವಿಧ
ಆದಾಗ್್ಯ, ಅವರು ರರಿತ ವಷನ್ ಗೆ್ೇವಾಕೆಕೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಭೆೇಟಿ
ಗುಂರುಗಳ ಬೆಂಬಲವನುನು ಕೆ್ೇರಿದರು ಮತುತ ಈ ನಿಟಿಟಾನಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ
ನಿೇಡುತತದದುರು. ಒಂದು ಕಾರಿಂತ ದಿವಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ, ಜ್ರ್
ಕರಿಮಗಳನುನು ಕೆೈಗೆ್ಳುಳಿವಂತೆ ಭಾರತ ಸಕಾನ್ರವನುನು ಒತಾತಯಿಸಿದರು.
18 ರಂದು ಮತುತ ಇನೆ್ನುಂದು ಗೆ್ೇವಾ ವಿಮೊೇಚನಾ ದಿನ ಡಿಸಂಬರ್ 19
ಗೆ್ೇವಾದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸಕಾನ್ರವು ಸೇನೆಯಂದಿಗೆ ಮಧ್ಯರರಿವೆೇರ್ಸುವಂತೆ
ರಂದು. ಮೊೇಹರ್ ರಾನಡೆ ಅವರು 2001ರಲ್ಲಿ ರದಮಿರ್ರಿೇ ರರಿಶಸಿತ ಮತುತ
ಒತಾತಯಿಸಲಾಯಿತು, ಮತುತ ಈ ರಿೇತಯಾಗಿ ರಾಜ್ಯವು ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸರ
2006 ರಲ್ಲಿ ಸಾಂಗಿಲಿ ಭ್ಷಣ ರರಿಶಸಿತಯನುನು ರಡೆದರು. 1986ರಲ್ಲಿ, ಅವರು
ಆಳಿ್ವಕೆಯಿಂದ ಮುಕತವಾಯಿತು. ಗೆ್ೇವಾ ವಿಮೊೇಚನಾ ಚಳವಳಿಯ
ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾಯನ್ಗಳಿಗಾಗಿ ಗೆ್ೇವಾ ರರಿಶಸಿತಯನುನು ರಡೆದಿದದುರು. ಅವರು
ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪೂೇಚುನ್ಗಿೇಸರು ಲ್ಮಯ ಅವರನುನು 19 ತಂಗಳಿಗ್
ಗೆ್ೇವಾ ವಿಮೊೇಚನಾ ಚಳವಳಿಯ ಬಗೆಗೆ ರುಸತಕಗಳನುನು ಸಹ ರರಿಕಟಿಸಿದಾದುರೆ.
ಹೆಚುಚು ಕಾಲ ಸರೆಯಾಳುಗಳಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೆ್ಂಡಿದದುರು. 1996ರಲ್ಲಿ ಅವರ
ರಾನಡೆಯವರು ನಿಭಿೇನ್ತ ಸಾ್ವತಂತರಿಯಾ ಹೆ್ೇರಾರಗಾರರಾಗಿದದುರು, ಗೆ್ೇವಾ
ರತನು ಚಂಪಾ ಲ್ಮಯ ಅವರು ‘ಗೆ್ೇವಾ ವಿಮೊೇಚನಾ ಚಳವಳಿ ಮತುತ
ಮಧು ಲ್ಮಯ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಜೈಲ್ನ ದಿನಚರಿಯನುನು ಬರೆದಿದದುರು. ವಿಮೊೇಚನೆಗಾಗಿ ಅವರ ತಾ್ಯಗ ಮತುತ ಹೆ್ೇರಾರಗಳು ಸದಾ ಸಮಿರಣಿೇಯ.
ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಸಮಾಚಾರ ಜ್ನ್ 16-30, 2022 55
