Page 50 - NIS Punjabi February 01-15,2023
P. 50
ੂ
ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ੇ
ੋ
ਖਜ
ਿਜਨ ਾਂ ਦੀ
ੇ
ਨ ਬਚਾਈ
ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ
ਜਨਮ: 1 ਫਰਵਰੀ 1915
ਦੇਹਾਂਤ: 15 ਅਪੈ ਲ 1985
ਮਰੀਜ਼ਾਂ
ਜਾਨ
ਦੀ
ੂ
‘ਬਲ ਡਥʼ ਯਾਨੀ ‘ਕਾਲਰਾʼ ਿਜਸ ਨ ਿਹੰਦਸਤਾਨ ਿਵੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਾਮ ਿਦੱਤਾ ਿਗਆ ‘ਹੈਜ਼ਾ।ʼ ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦ ਇਹ ਿਬਮਾਰੀ
ੈੱ
ੁ
ੂ
ੰ
ਜਾਨਲਵਾ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਇਹ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦਾ ਰਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਿਪੰਡਾਂ ਦੇ ਿਪੰਡ ਇਸ ਿਬਮਾਰੀ ਦੀ
ੂ
ੇ
ਲਪੇਟ ਿਵੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸਾਲ 1884 ਿਵੱਚ ਰਾਬਰਟ ਕੌਖ (Robert Koch) ਨਾਮਕ ਿਵਿਗਆਨੀ ਨ ਉਸ ਜੀਵਾਣ ਦਾ ਪਤਾ
ੇ
ੂ
ੇ
ਲਗਾਇਆ ਿਜਸ ਦੀ ਵਜ ਾ ਨਾਲ ਹੈਜ਼ਾ ਹੰਦਾ ਹੈ, ਲਿਕਨ ਇਸ ਿਬਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਹੀ ਖੋਿਜਆ ਜਾ ਸਿਕਆ। 75 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ
ਂ
ੁ
ੇ
ਿਬਮਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਦੀ ਖੋਜ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਿਵਿਗਆਨੀ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਨ ਕੀਤੀ। ਉਨ ਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪ ਯਤਨ
ੂ
ੇ
ਨ ਲਖਾਂ ਲਕਾਂ ਦੀ ਬਚਾਈ ਜਾਨ…
ੇ
ੱ
ੋ
ਂ
ੇ
ੁ
ਰਲ ਡੀਹਾਈਡਸ਼ਨ ਸੌਿਲਊਸ਼ਨ (ਓਆਰਐਸ) ਅੱਜ ਬਹਤ ਭਾਰਤੀ ਿਵਿਗਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨਲਜੀ ਦੀ ਨੀਹ ਰੱਖਣ ਿਵੱਚ ਅਿਹਮ
ੋ
ੱ
ੋ
ੇ
ੂ
ਆਮ ਦਵਾਈ ਹੈ ਿਜਸ ਨ ਕੋਈ ਵੀ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣ ਘਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣ ਵਾਲ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਕਾਲਜ ਿਵੱਚ ਆਪਣਾ ਕੰਮ
ੰ
ੇ
ੂ
ੇ
ੇ
ਓʼਤੇ ਹੀ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਿਜਸ ਿਵਿਗਆਨੀ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਧਾਰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੈਜ਼ੇ ʼਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਗੇ। ਉਨ ਾ ਨ ਪਤਾ
ਂ
ੱ
ੁ
ʼਤੇ ਓਆਰਐਸ ਦੀ ਕਾਢ ਹੋਈ, ਉਹ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀ ਂ ਲਗਾਇਆ ਿਕ ਜੀਵਾਣ ਦਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਿਗਆ ਅਿਜਹਾ
ੂ
ੂ
ੰ
ਬਲਿਕ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਸਨ ਿਜਨ ਾ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਫਰਵਰੀ 1915 ਨ ਪੱਛਮ ਜ਼ਿਹਰ ਸਰੀਰ ਿਵੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਗਾੜੇ ਹੋਣ ਦਾ
ੇ
ਂ
ੂ
ੇ
ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਹਗਲੀ ਿਜ਼ਲ ਿਵੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ ਾ ਦੇ ਿਪਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਿਜਸ ਕਾਰਨ ਆਿਖਰਕਾਰ ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ
ੁ
ਂ
ਂ
ੇ
ਦਸ਼ਰਥੀ ਡ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਿਚਤਰੇਸ਼ਵਰੀ ਦੇਵੀ ਸੀ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਨ ਚਲੀ ਜਾਦੀ ਹੈ।
ੂ
ਂ
ੂ
ੰ
ੁ
ਂ
ਆਰਿਥਕ ਸਿਥਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਆਤੀ ਿਦਨਾ ਿਵੱਚ ਉਨ ਾ ਨ ਪੜਾਈ
ਂ
ੇ
ਸਾਧਨਾ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਨ ਾ ਨ ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ ਜੀਵਾਣ ੂ
ਂ
ਕਰਨ ਿਵੱਚ ਕਾਫੀ ਿਦੱਕਤਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਿਪਆ। ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ
ਂ
ਦਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲ ਜਾਨਲਵਾ ਟੌਕਿਸਨ ਬਾਰੇ ਪਤਾ
ੁ
ੇ
ੇ
ਂ
ੇ
ਦੇ ਉਨ ਾ ਨ ਹਾਰ ਨਹੀ ਮੰਨੀ ਅਤੇ ਪੜਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਬਾਅਦ ਿਵੱਚ
ਂ
ਲਗਾਇਆ। ਸਾਲ 1953 ਿਵੱਚ ਉਨ ਾ ਦਾ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਪ ਕਾਿਸ਼ਤ
ਂ
ਂ
ਕੋਲਕਾਤਾ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਿਵੱਚ ਉਨ ਾ ਦੀ ਚੋਣ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਖੋਜ ਿਵੱਚ
ਹੋਇਆ ਜੋ ਇੱਕ ਇਿਤਹਾਿਸਕ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਸੀ। ਉਨ ਾ ਦੀ ਇਸ ਖੋਜ
ਂ
ਿਦਲਚਸਪੀ ਰਿਹਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪੜਾਈ ਲਈ ਲਦਨ ਚਲ ਗਏ।
ੰ
ੇ
ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਓਆਰਐਸ ਬਿਣਆ।
ੱ
ਉਥ ਉਹ 1949 ਿਵੱਚ ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਆਏ ਅਤੇ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਇੱਕ
ੱ
ੂ
ੁ
ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਨੀਆ ਭਰ ਿਵੱਚ
ੇ
ਮੈਡਕੀਲ ਕਾਲਜ ਿਵੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਗੇ।
ਂ
ਅਣਿਗਣਤ ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾ ਦੀ ਜਾਨ ਮੂੰਹ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤਰਲ
ੇ
ਮੰਿਨਆ ਜਾਦਾ ਹੈ ਿਕ ਸਾਲ 1817 ਤ ਸਾਹਮਣ ਆਈ ਇਸ
ਂ
ੂ
ੇ
ੰ
ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਕੇ ਬਚਾਈ ਗਈ। ਆਪਣ ਕੰਮ ਲਈ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਨ ੂ
ੇ
ੋ
ਿਬਮਾਰੀ ਨਾਲ ਉਸ ਸਮ ਲਗਭਗ 1 ਕਰੋੜ 80 ਲਖ ਲਕਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ
ੱ
ਂ
ਂ
ੂ
ਅੰਤਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ʼਤੇ ਪਿਹਚਾਣ ਿਮਲੀ। ਉਨ ਾ ਨ ਨਬੇਲ
ੋ
ੰ
ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਲਗ-ਅਲਗ ਸਮ ʼਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ ਕੋਪ ਭਾਰਤ
ੱ
ੱ
ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਵੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਿਗਆ। ਹੈਜ਼ੇ ʼਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ
ਂ
ੂ
ੰ
ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾ ਨ ਝੱਲਣਾ ਿਪਆ। ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ ਜੀਵਾਣ ਦੀ ਖੋਜ ਵੈਸੇ ਤਾ ਂ
ੂ
ਂ
ੂ
ੂ
ੇ
ਵਾਲ ਿਵਿਗਆਨੀ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ ਡ ਦਾ 15 ਅਪ ੈਲ 1985 ਨ ਦੇਹਾਤ ਹੋ
ੇ
ੰ
1884 ਿਵੱਚ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਸੀ, ਲਿਕਨ ਿਵਿਗਆਨੀ ਉਸ ਦੇ ਉਿਚਤ
ੇ
ੂ
ੰ
ੂ
ਂ
ਿਗਆ। ਲਕਾ ਨ ਹੈਜ਼ੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਪ ਤੀ ਜਾਗਰਕ
ੋ
ਂ
ਇਲਾਜ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਿਵੱਚ ਅਸਫ਼ਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਿਜਹੇ ਿਵੱਚ ਸ਼ੰਭ ਨਾਥ
ੂ
ੰ
ੂ
ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 23 ਸਤੰਬਰ ਨ ਿਵਸ਼ਵ ਭਰ ਿਵੱਚ ਹੈਜ਼ਾ
ੇ
ੁ
ੱ
ੇ
ਡ ਨ ਹੈਜ਼ੇ ਦਾ ਉਿਚਤ ਇਲਾਜ ਲਭਣ ਦਾ ਪ ਣ ਿਲਆ। ਸਤੰਤਰਤਾ ਪੂਰਵ
ਿਦਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਦਾ ਹੈ।
ਂ
1-15 ਫਰਵਰੀ 2023
